BỆNH VIỆN, TRƯỜNG HỌC

Bệnh viện là một thể loại công trình kiến trúc công cộng có tính đặc thù cao, phải đáp ứng những công nghệ có yêu cầu chặt chẽ và đặc biệt. Kiến trúc bệnh viện ngoài nghệ thuật tổ chức không gian còn phải quan tâm đến công nghệ khám chữa bệnh và trang thiết bị y tế. 

Để có những công trình phục vụ tốt nhiệm vụ, nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao của nhân dân, đội ngũ KTS, kỹ sư những người làm tư vấn thiết kế cần phải nắm rõ vấn đề công nghệ khám – chữa bệnh và luôn cập nhật những trang thiết bị y tế mới, hiện đại.

Công trình bệnh viện không những chịu ảnh hưởng lớn của yếu tố môi trường khí hậu mà yếu tố địa hình, địa chất khu đất cũng tác động không nhỏ đến các giải pháp quy hoạch, kiến trúc, bố cục hình khối và giải pháp không gian bên trong.

Tổ hợp không gian kết hợp giữa môi trường khí hậu còn có những giải pháp tích cực sử dụng vật liệu địa phương, phù hợp với từng điều kiện riêng tại các vùng miền xây dựng sẽ tạo ra những kiến trúc thiết dụng đảm bảo đủ các yêu cầu của công tác chăm sóc sức khỏe và hài hòa với cảnh quan khu vực. Mỗi vùng địa lý, khí hậu khác nhau cần có những giải pháp kiến trúc phù hợp tạo ra ngôn ngữ kiến trúc đặc trưng các loại hình công trình y tế đậm đà bản sắc địa phương.

Sự phát triển như vũ bão của khoa học kỹ thuật, công nghệ ảnh y tế đã tạo ra nhiều phương tiện thiết bị y tế (chẩn, trị) tiên tiến, hiện đại được đổi mới thường xuyên, liên tục hàng năm – nó đang làm đảo lộn nhiều phương pháp chăm  sóc sức khỏe, tác động không nhỏ đến các nguyên lý tổ chức như kiến trúc không gian khám – chữa bệnh. Chẳng hạn như: Thiết bị và nội thất phòng mổ: đã được đổi mới, nhiều thiết bị hiện đại vì phòng mổ là nơi tập trung công nghệ, kỹ thuật y tế cao để can thiệp y khoa cứu chữa cho bệnh nhân.

Không gian làm việc phải đủ diện tích tiện nghi và không gây trở ngại cho việc thao tác hoạt động của phẫu thuật viên, các điều kiện môi trường vi khí hậu (nước sạch, vô khuẩn, ánh sáng lạnh, độ rọi lớn, không khí nhiệt độ mát, sạch liên tục luân chuyển và có áp lực (++) so với xung quanh nhưng độ ồn phải đảm bảo ở mức cho phép.

Ngoài ra các thiết bị, tiện ích cung cấp đầy đủ, liên tục như dịch truyền, máu, khí y tế và các dụng cụ vật tư tiêu hao cần thiết. Hoặc như phải  tuân thủ nguyên tắc khu phẫu thuật phải là khu vực sạch nhất được nghiên cứu thiết kế hoàn chỉnh từ dây chuyền công năng hệ thống giao thông và bố cục vị trí đến việc chỉ định các vật liệu thiết bị hoàn thiện đó là những phòng sạch đạt chuẩn quốc tế cao, cấp độ Claas 100000-10000 và 1000. Hoặc như thiết bị điều trị bằng tia xạ: những ứng dụng tiến bộ khoa học trong lĩnh vực phóng xạ hạt nhân đã làm thay đổi cơ bản kỹ nghệ y học, nhiều kỹ thuật mới được sử dụng tích cực có hiệu quả ở Việt Nam như dao gama, máy gia tốc, máy xạ trị áp sát liều cao, áp sát liều thấp……

Để sử dụng các thiết bị đặc hiệu bắt buộc các cơ sở phải có đủ các điệu kiện hạ tầng kỹ thuật tương thích đảm bảo an toàn cho bệnh nhân, cho bác sĩ và cho cộng đồng.

Thiết kế, xây dựng Bệnh viện, các cơ sở Chăm sóc sức khỏe (CSSK)  thích ứng với thời kỳ đổi mới không chỉ tăng về quy mô, cấp độ phục vụ mà còn phát triển đa dạng về loại hình và tăng nhanh về số lượng công trình. Tiến bộ của khoa học và công nghệ y sinh đã tạo ra cách mạng trong thiết bị y tế, phương tiện chẩn đoán, xét nghiệm đều tiến bộ, hiện đại và đổi mới liên tục, làm thay đổi nhiều công nghệ chữa bệnh kinh điển, ảnh hưởng không nhỏ đến việc thiết kế, xây dựng các cơ sở CSSK. Đặc biệt là hệ thống kỹ thuật hạ tầng phải được xây dựng hoàn chỉnh, đồng bộ mới phát huy được thế mạnh mang tính ưu việt của  trang thiết bị y tế (TTBYT).

Bệnh viện – Cơ sở CSSK có chức năng tổng hợp với nhiều nhiệm vụ đan xen, là môi trường lao động của cán bộ, nhân viên y tế đồng thời là môi trường sinh hoạt nghỉ dưỡng của bệnh nhân, mặt khác là môi trường đào tạo nghiên cứu thực tập của sinh viên và cán bộ khoa học. Mỗi hoạt động đều có những yêu cầu riêng, do vậy việc thiết kế, xây dựng các cơ sở CSSK cần phải đáp ứng được những yêu cầu cơ bản là:
– Giao thông trong công trình phải thông thoáng, tránh bị chồng chéo, đường đi hành lang, cầu thang kích thước phải đủ rộng cho việc lưu thông của xe cáng và thiết bị cấp cứu, người khuyết tật.

– Môi trường khám – Chữa bệnh cần đảm bảo vô khuẩn có khả năng cách ly, tránh lây nhiễm và chủ động quản lý được chế độ vi khí hậu khi cần thiết, đảm bảo an toàn bức xạ ion hóa và an toàn sinh học.

– Thiết kế bệnh viện – cơ sở CSSK không chỉ đúng về dây chuyền công năng, đủ tiện ích cho TTBYT mà còn phải có kiến trúc đẹp, không gian hài hòa, thân thiện, tạo điều kiện nghỉ ngơi, tĩnh dưỡng của người ốm nhưng đầy đủ, thoáng đạt với người phục vụ, đúng với ý nghĩa mà môi trường “Nhà thương”.

Cuối cùng muốn có thiết kế kiến trúc Bệnh viện – cơ sở CSSK tốt phải có thiết kế dây chuyền công nghệ đúng và trang thiết bị y tế phù hợp.